پيشگفتار

از آنجا كه نگارنده اين نوشته در طول سال‌ها مطالعه و تدريس زبان انگليسي به نياز فراگيران
به آشنايي با سطوح مختلف زبان انگليسي پي برده است و همواره شاهد سئوالات متعددي
از سوي فراگيران در مقاطع مختلف تحصيلي بوده و تقريباً مرجع كاملي كه جواب و اطلاعات و توضیحات مناسبي را
براي سئوالات مطروحه در اين زمينه بطور دسته‌بندي شده و خلاصه شده ارائه كرده باشد را
پس از جستجوهاي طولاني نيافته است، صاحب اين قلم را بر آن داشت كه اطلاعات مفيد، كاربردي
و خلاصه‌شده‌اي كه راهنماي فرگيران باشد را به صورت اجمالي طرح و مورد بررسي قرار دهد
و نتيجه حاصله نوشته كنوني گرديده است.

لازم به ذكر است در مطالب نگاشته شده سعي بر اين بوده كه مدل‌هاي كاربردي مطرح
و عنوان شود و سطوح مختلف زباني با اندكي توضيح نام برده شود تا خوانندگان محترم فراخور سن
و ميزان سواد انگليسي خود از آن بهره‌مند گردند.  با توجه به اينكه ميزان مهارت‌هاي زباني هر فردي
بستگي به عوامل متعددي از جمله سن، شغل، سطح سواد، علاقه‌مندي، هوش و استعداد و ديگر عوامل
دارد لذا دسته‌بندي افراد و ذكر مصداق براي هر كدام از سطوح مختلف زباني كاري دشوار و بعضاً
ناممكن مي‌نمايد و از آوردن مثال براي هر كدام ازاين سطوح خودداري گشته به عنوان مثال نمي‌توان
گفت كه فلان رده سني در فلان سطح زبان قرار دارند چون افراد يك گروه سني ممكن است
سطح زباني متفاوتي داشته باشند يا نمي‌توان گفت فارغ‌التحصيلان فلان مقطع تحصيلي داراي
فلان سطح زباني هستند زيرا در يك مقطع تحصيلي همواره افراد داراي سطح زباني مختلف وجود دارد
و بدين دليل از آوردن مثال‌هاي عيني براي هر رده از سطوح زباني خوداري گرديده است.  هدف نويسنده
بيشتر آشنا ساختن خوانندگان با سطوح و رده‌هاي مختلف و دسته‌بندي‌ها و مدل‌هاي مختلف زبان بوده
و توضيح مختصري نيز در مورد ميزان نياز افراد به يادگيري سطوح مختلف زبان بيان گرديده است.

ناگفته پيداست جهت آشنايي بيشتر و درك بهتر سطوح زبان انگليسي نياز به مطالعه بيشتر
در اين زمينه وكسب اطلاعات بيشتر مي‌باشد.  از آنجا كه اطلاق يك سطح زبان به يك گروه خاص
از افراد نياز به تحقيق دارد و بايد كار علمي در اين خصوص صورت پذيرد، لذا عنوان يك سطح زبان
به يك دسته از افراد با يك يا چند خصوصيت مشترك نيازمند بررسي وتحقيق علمي است كه اين
خود مي‌تواند موضوع تحقيق و پژوهشي ديگر باشد و نيازمند به مطالعه بيشتر مي‌باشد.

علی قاسمی‌قاسموند

زمستان ۱۳۹۷

 

مقدمه

 امروزه دانستن زبان انگليسي و زبان آموزي يكي از مسائل مهم و اساسي افراد جوامع مختلف
گرديده است  نگاهي كوتاهي به جامعه كنوني بيانگر اين حقيقت است كه دانستن زبان انگليسي
امري مهم است و همگان به اين نكته آگاهي كامل دارندكه زبان انگليسي نقش مهم و اساسي در زندگي
آنان دارد و گاهي عدم آشنايي با زبان انگليسي باعث بوجود آمدن مشكلاتي در انجام كارها حتي ممكن
است در انجام كارهاي روزمره شود.

با اندك توجهي به واحدهاي درسي دانشگاه مي توان دريافت كه تقريباً در تمامي مقاطع
و گرايشها تحصيلي  دانشگاهي، زبان انگليسي چه انگليسي عمومي، انگليسي فني و انگليسي تخصصي
يكي از دروسي است كه دانشجويان ملزم به گذراندن آن مي باشند و آموختن آن نيز در دوره متوسطه
تحصيلي از پايه راهنمايي آغاز شده و تا پايان اين دوره ادامه مي يابد.  در عصر حاضر زبان انگليسي
پل ارتباطي بين جوامع مخلتف گرديده و افراد اين جوامع از طريق زبان انگليسي با يكديگر ارتباط
برقرار كرده و مكاتبات آنان هم با استفاده از اين زبان صورت مي پذيرد.  اكثر كتب مرجع
در علوم مختلف به زبان انگليسي نگاشته شده و متخصصان و دانشجويان مقاطع وگرايش هاي مختلف
و حتي علاقه منداني كه فاقد مدارج دانشگاهي نيز مي باشند از اين منابع و مراجع استفاده مي كنند،
كه در اين خصوص دانستن زبان انگليسي امري ضروري است و اين افراد همواره سعي در ارتقاء دانش
زباني و مهارتهاي زباني خود دارند.

اين نيازها باعث پيدايش مؤسسات علمي وآموزشي بنام زبانسرا شده و در همين راستا ادارات
و سازمانها نيز واحدي بنام آموزش زبان انگليسي تاسيس كرده و به آموزش پرسنل خود مي پردازند.

والدين نيز به اهميت زبان انگليسي به خوبي پي برده اند و اين نكته برايشان مسلم
گرديده كه ادامه تحصيل فرزندانشان تا حد زيادي بستگي به دانش زبان انگليسي آنها دارد و يكي از
موارد جهت گزينش دانشجو و قبولي آنان در دانشگاه دانستن زبان انگليسي مي باشد.

در واقع مي توان به اين جمع بندي رسيد كه در خصوص زبان آموزي طيف وسيعي از فراگيران
مختلف با سطح سواد مختلف وجود دارد و همواره اين سئوالات براي آنان مطرح است
 كه سطح (Level) مهارت زبان انگليسي آنان چيست، در چه سطحي از دوره هاي زبان انگليسي
بايد شركت كنند، چند سطح زبان انگليسي و چند دوره زبان انگليسي وجود دارد، تا چه مدت
و تا چه سطحي از زبان بايد به يادگيري و شركت دركلاسهاي زبان انگليسي ادامه دهند و از كدام سطح
بايد فراگيري زبان انگليسي را شروع كنند.

در طول اين نوشته همواره معادل انگليسي واژه ها به همراه معني فارسي آنها آورده شده
كه دليل آن آشنايي هر چه بيشتر خوانندگان با اين كلمات به زبان انگليسي و فارسي ميباشد بخاطر اينكه
براي ذكر سطوح زبان گاهي از معادل فارسي و گاهي از معادل انگليسي آن استفاده ميشود.

نكته ديگري كه ذكر آن ضرروي به نظر مي رسد اين است كه برخي از واژگان انگليسي
بكار برده دراين متن معادل فارسي مصطلح و جا افتاده دارد كه از آنها استفاده شده مثل مقدماتي
به جاي المنتري (Elementary) و در جاهايي كه معادل فارسي رايجي وجود ندارد از ترجمه
و معادل سازي خودداري شده كه نه تنها به فهم بهتر مطلب كمكي نميكند بلكه باعث پيچيده تر شدن
موضوع نيز ميشود در اين مواقع كلمه انگليسي به فارسي نوشته شده و عين كلمه انگليسي نيز
آورده شده است بعنوان مثال ميتوان از كلمه ترو بيگنر نام برد كه در زبان فارسي معادل جا افتاده اي
ندارد، در اين متن براي ذكر اين سطح از كلمات تروبيگنر و عين كلمه انگليسي آن يعني
(True beginner) استفاده شده است.

 

 چگونگي تشخيص سطح مهارت زباني

با استفاده از يك پليسمنت تست (Placement test) مي توان سطح مهارت زبان انگليسي
يك فرد را تشخيص داد.  پليسمنت تست (Placement test) آزموني است كه در ابتداي يك دوره
آموزشي برگزار ميشود كه بر اساس نتايج اين آزمون ميزان مهارت و دانش زبان انگليسي افراد
مشخص ميشود و تعيين مي گردد كه هر كدام از افراد شركت كننده در اين آزمون  بايد از چه سطحي
فراگيري زبان انگليسي را شروع كند.

 

 مدلهاي سطح بندي زبان انگليسي

دراين بخش سه مدل متفاوت از سطوح مختلف زباني ذكر خواهد شد كه در مورد هر كدام
جهت آشنايي بيشتر توضيح مختصري ارائه می‌شود.

 

مدل( الف)

Advanced	پيشرفته
High Upper-Intermediate	مرحله پاياني بعد از متوسطه
Low Upper-Intermediate	مرحله اوليه بعد از متوسطه
High Intermediate	مرحله پاياني متوسطه
Low Intermediate	مرحله اوليه متوسطه
High Pre-Intermediate	مرحله پاياني قبل از متوسطه
Low Pre-Intermediate	مرحله اوليه قبل از متوسطه
High Elementary	مرحله پاياني مقدماتي
Low Elementary	مرحله اوليه مقدماتي
Beginner	مبتدي

 

اين مدل در واقع مدل كاربردي است كه در مراكز آموزشي زبان، مؤسسات آموزشي زبان
و زبانسراها جهت برنامه ريزي و اجراي كلاسهاي زبان و اعطاي گواهينامه پايان دوره آموزشي
مورد استفاده قرار ميگيرد.  در اين مدل ترتيب صعودي بوده بدين معني كه سطوح زباني مندرج
در اين جدول از پايين به بالا افزايش يافته و مبتدي (Beginner) پايين ترين سطح
و پيشرفته (Advance) بالاترين سطح زبان است.

سطح مبتدي  (Beginner)را گاهي به دو سطح  فالس بيگنر(False beginner)
و ترو بيگنر (True beginner) تقسيم ميكنند و براي دوره هاي آموزشي زبان انگليسي
در سطح مبتدي گاهي دو مرحله در نظر مي گيرند كه دو سطح مبتدي ۱ و مبتدي ۲ نام گذاري
مي شوند يا دو عنوان قبل از مبتدي و مبتدي بكار برده مي شود.  در ادامه توضيح مختصري

در مورد فالس بيگنر (False beginner) و ترو بيگنر(True beginner) آمده است كه
به روشن تر كردن موضوع كمك ميكند.

فالس بيگنر (False beginner):  فراگيران در سطح فالس بيگنر (False beginner)
افرادي هستند كه در مراحل اوليه يادگيري زبان انگليسي هستند ولي در حد مبتدي هم
نيستند و پس از گذراندن يك دوره آموزشي زبان در حد مبتدي خواهند بود و مبتدي (Beginner)
تلقي خواهند شد.  براي مثال افرادي كه كتاب نيو اينترچنج (New Interchange)
سطح (Intro) را مي خوانند در واقع در حد مبتدي (Beginner) هستند
و فالس بيگنر (False beginner) نيستند.

نكته ديگري كه در مورد سطح مبتدي (Beginner) مي توان بيان كرد مرحله
زيرو بيگنر(Zero beginner) است.  زيرو بيگنر(Zero beginner)  در واقع سطحي است
كه فراگير از ابتدا شروع مي كند يعني يادگيري زبان انگليسي را از اي بي سي (a b c) شروع مي كند
مثل كتاب اول راهنمايي، يا كتاب لتس گو(Let,s go)  سطح استارتر (starter)، يا مثل
كتاب هداستارت(Headstart)  از سري كتب هدوي (Headway) كه هر دو كتاب از سطح
زيرو بيگنر(Zero beginner)  شروع شده اند.

ترو بيگنر(True beginner):  فردي كه در اين مرحله قرار دارد در زمينه زبان يك سري
توانايي‌هاي اوليه دارد و نياز نيست كه براي يادگيري زبان انگليسي از اي بي سي (a b c) شروع كند.
بر اساس آنچه ناشر كتب نيو اينترچنج (New Interchange) اعلام داشته، سطح اينترو(Intro)
اين كتب براي فراگيران سطح مبتدي (Beginner) مناسب است.  منظور ناشر در اينجا
ترو بيگنر (True beginner) است و منظور زيرو بيگنر(Zero beginner)
و يا فالس بيگنر (False beginner) نيست.

براي سطوح بعدي يك رده لو (Low) و هاي (High) ذكر شده است كه لو (Low)
بيانگر مراحل اوليه و هاي (High) مبين مراحل پاياني يك سطح مي باشد.  بطور مثال يك فراگير
در كلاس مرحله اوليه مقدماتي (Low Elementary) در حال يادگيري مطالب آموزشي
در سطح مراحل اوليه مقدماتي (Low Elementary) ميباشد، و يك فراگير دركلاس مرحله
پاياني مقدماتي (High Elementary) درحال يادگيري مطالب آموزشي در سطح مراحل پاياني
مقدماتي (High Elementary) ميباشد.

 هر سطح ذكر شده در اين مدل از سطح قبلي خود بالاتر و از سطح بعدي خود پايين تر است
و هرچه فرد در سطح بالاتري از زبان باشد توانايي هاي زباني او نسبت به سطوح پايين تر
بيشتر است.  بطور مثال فردي در سطح مرحله اوليه قبل از متوسطه (Low Pre–Intermediate)
توانايي هاي زباني او بيشتر از فردي است كه در سطح مرحله پاياني مقدماتي
(High Elementary) است.

سطح پيشرفته (Advanced) يك سطح عالي زباني است و در واقع سطح غايي زبان آموزي
و سطح ايده آل آن مي باشد.  افرادي در كلاسهاي زبان در سطح پيشرفته(Advanced)  شركت
مي كنند كه قصد شركت در آزمونهاي تافل (TOEFL)، ايلتس (IELTS) و يا
توليمو (TOLIMO) را داشته باشند (براي شركت در دوره هاي دكترا فرد متقاضي بايد نمره لازم را
در يكي از اين آزمونها كسب كرده باشد)، و يا اينكه شغلشان ايجاب كند كه توانايي هاي زبان انگليسي
آنها در حد پيشرفته باشد.

اگر فردي زبان اولش (زبان مادري او) زباني غيراز انگليسي باشد بطور مثال فارسي يا عربي باشد
و زبان انگليسي را در حد پيشرفته (Advanced) فرا گرفته باشد خيلي شبيه افرادي صحبت مي كند
كه زبان اولشان انگليسي است كه اصطلاحاً به اين سطح نيیر نيتيو(Near native)  گفته ميشود
و تشخيص اينكه آيا او زبان اولش انگليسي است يا اينكه انگليسي را آموخته مشكل است
و به راحتي نمي توان تشخيص داد و اين موضوع را يك كارشناس زبان انگليسي مي تواند
تشخيص بدهد.  مدل مطرح شده فوق يك مدل قراردادي بوده كه بيشتر جنبه كاربردي دارد.

  

مدل (ب)

Advanced	پيشرفته
Upper-Intermediate	بعد از متوسطه
Intermediate	متوسطه
Pre-Intermediate	قبل از متوسطه
Elementary	مقدماتي
Beginner	مبتدي

 

اين مدل بيشتر شبيه مدل قبلي مي باشد كه در آن سطح ها بدون ذكر لو (Low)
و هاي (High) ارائه شده اند.  در اين مدل هم ترتيب صعودي است.  همانطور كه گفته شد اين
سطح بندي ها قراردادي بوده و هر مؤسسه آموزشي زبان با توجه به نياز خود از اين سطح بندي ها
و دسته بندي ها استفاده مي كند.  يكي از كاربردهاي سطوح مطرح شده در مدل (ب) براي نشان دادن سطوح كتابهاي زبان انگليسي و مطالب علمي است كه معمولاّ روي جلد آنها سطح زباني آنها
ذكر مي شود.  بعنوان مثال بيان مي شود كه اين كتاب لغت (Vocabulary)  در سطح متوسطه
(Intermediate) است يا اين كتاب گرامر (Grammar) در سطح المنتري (Elementary)
مي باشد.

 

مدل (ج)

Advanced	پيشرفته
Intermediate	متوسطه
Beginner	مبتدي

 

در اين مدل فقط سه سطح زباني مطرح شده است كه اولين سطح آن مبتدی (Beginner)
و آخرين سطح آن پيشرفته (Advanced) مي باشد.  در اين مدل نيز ترتيب صعودي است.

 در همه مدل هاي قيد شده مبتدي (Beginner) اولين و پايين ترين سطح بوده
و پيشرفته (Advanced) آخرين و بالاترين سطح بوده و به سطح متوسطه (Intermediate)
نيز اشاره شده است.  لازم به ذكر است كه مدل هاي ديگر رده بندي سطوح زباني ممكن بوده ولي
سه مدل مطرح شده بيشتر مورد توجه اساتيد زبان انگليسي، مربيان زبان انگليسي، زبانشناسان،
نويسندگان و ناشران واقع شده است.

 

 نياز افراد به سطوح مختلف

هر فردي با توجه به نياز و توانايي هاي خود تصميم مي گيرد كه تا چه سطحي از اين سطوح
مهارتهاي زباني خود را ارتقاء دهد.  افراد با توجه به شغل و علاقه مندي خود و برنامه و اهدافي كه براي
خودشان ترسيم كرده اند به آموختن زبان انگليسي مي پردازند. در واقع همين اهداف و برنامه ها
و توانايي ها، علاقه مندي ها و نياز افراد است كه تعيين ميكند آنها تا چه سطحي از زبان انگليسي را
فرا گيرند. ادارات و مؤسسات نيز با توجه به اهداف و برنامه ها و نيازهاي خود و نياز شغلي پرسنل خود
و ميزان كاربرد زبان انگليسي در انجام كار براي يادگيري زبان انگليسي و ارتقاء مهارتهاي زباني انگليسي
شاغلين در آن سازمان برنامه ريزي مي كنند و فرد را موظف مي كنند كه توانايي هاي زبان انگليسي
خود را در سطح تعيين شده توسط آن سازمان ارتقاء دهند.  سطح مورد نياز انگليسي در افراد با توجه به
موارد ياد شده مختلف است.  در سازمانها و مؤسسات نيز با توجه به موارد ذكر شده جهت گذراندن
دوره هاي زبان انگليسي در سطوح مورد نياز تصميمات لازم اخذ مي شود.

  

منابع

  

۱-Richards,J.(2000).New Interchange Cambridge University Press

۲-Soars,L.and Soars,J.(1995).Headstart.Oxford University

۳-R.and Fraziar,K.(1998).Let,s go Starter.Oxford University Press

۴-Richrds,J.and Schmidt,R.(2002).Dictionary of language teaching & applied linguistics

 

 

  

تهيه وتنظيم : علي قاسمي قاسموند

زمستان ۱۳۹۷

كارشناس آموزش زبان انگليسي

کارشناس ارشد مدیریت اجرایی

دانشجوی دکتری مدیریت دولتی

وب سایت: www.modiranhsa.com

modiranhsa.ir