تطبيق شرايط لازم براي انجام يک کار و ويژگي‌هاي شخصيتي، طي دو دهه اخير مورد توجه زياد قرار گرفته است. در نظريه معروف جان هالند دربارۀ تناسب شغل با شخصيت اين موضوع به بهترين وجه بيان شده است. اين نظريه بر اين انديشه استوار است که رغبت يا علاقه فرد با محيط کارش متناسب است. هالند شش نوع شخصيت ارائه مي‌کند و پيشنهاد مي‌نمايد که رضايت شغلي و ميل به ترک شغل به درجه‌اي بستگي دارد که فرد مي‌تواند به گونه‌اي موفقيت‌آميز شخصيت خود را با محيط خودش وفق دهد.
هر يک از اين شش نوع شخصيت با محيط شغلي خاص خود انطباق دارد. جدول زیر، اين شخصيت‌ها و ويژگي‌هاي آنها همراه با مثال‌هايي از مشاغل مناسب نشان مي‌دهد.
هالند يک پرسشنامه در رابطه با اولويت‌هاي شغلي تهيه کرده است که ۱۶۰ عنوان شغل را در بر مي‌گيرد. پاسخ‌دهندگان مشخص مي‌کنند کدام شغل رادوست دارند يا ندارند و پاسخ‌هايشان نوع شخصيت را تعيين مي‌نمايد.
| جدول تناسب شغل با شخصيت | ||
| ويژگي شخصيتي | شغل مناسب | |
| ۱- واقع‌گرا: فعاليت‌هاي فيزيکي را ترجيح مي‌دهد که به مهارت، قدرت بدني و هماهنگي نياز دارند. | کم‌رو، با فراست، با ثبات، و مرد عمل است. | مکانيک، متصدي دستگاه حفاري، کارگر خط مونتاژ، کشاورز |
| ۲- کاوشگر: فعاليتهايي را ترجيح مي‌دهد که به فکر کردن، سازمان‌دهي ودرک مطلب نياز دارند. | تحليل‌گر، کنجکاو، استقلال‌طلب | زيست‌شناس، اقتصاددان، رياضي‌دان، خبرنگار |
| ۳- اجتماعي: کارهايي را ترجيح مي‌دهد که در رابطه با کمک و رشد ديگران باشد. | خوش‌مشرب، دوستانه، داراي روحيه همکاري، طرف مقابل را درک مي‌کند | مددکار اجتماعي، معلم، مشاور، روان‌شناس باليني |
| ۴- سنت‌گرا: فعاليتهايي را ترجيح مي‌دهد که به اجراي قوانين، نظم و نداشتن ابهام نياز دارند. | توافق‌پذير، کارا، مرد عمل، انعطاف‌ناپذير | حسابدار، مدير شرکت، متصدي خدمات بانکي، منشي |
| ۵- سوداگر: کارهايي را ترجيح مي‌دهد که جنبه ارتباطات کلامي (حرف زدن) داشته باشد تا بتوان با استفاده از فرصت ديگران را تحت تأثير قرار داد و قدرت را به دست آورد. | داراي اعتماد به نفس، جاه‌طلب، پرانرژي، سلطه‌جو | وکيل دعاوي، بنگاه‌دار معاملات ملکي، متخصص روابط عمومي، مدير کسب و کارهاي کوچک |
| ۶- هنرگرا: فعاليتهايي را ترجيح مي‌دهد که مبهم و نا‌منظم باشد و خلاقيت را فراهم سازد. | انديشه‌پرداز، آرمان‌گرا، عاطفي، غيرعملي
(در مقايسه با واقع‌گرا) |
نقاش، موسيقي‌دان، نويسنده، تزئينات داخلي |
(مأخذ: رابينز، مديريت رفتار سازماني)
منبع: کتاب رفتار سازماني: رويكردي كاربردي نوشته دكتر علي اكبر احمدي و دكتر مينو سلسله